Demokraziaren aurkako mehatxuak

Joseph Stiglitz Deustun: “Eredu neoliberalak huts egin du eta demokrazia mehatxatzen du”.

Irailaren 29an, Joseph Stiglitz ekonomialari Nobel sariduna BBK Bilbao Kultura Social Forum 2025 ireki zuen Deustuko Unibertsitatean. Fair Saturday Fundazioak BBKren laguntzarekin antolatutako ekitaldi hau 400 pertsona baino gehiagoren aurrean egin zen. Stiglitzek egungo krisiez ohartarazi zuen —ekonomikoa, soziala, klimatikoa eta demokratikoa— eta adierazi zuen eredu neoliberala agortuta dagoela , desberdintasunak sortu, zerbitzu publikoak ahuldu eta lidergo autoritarioa sustatu baitu.

Ekonomialariak gainbehera demokratikoa, desinformazioaren eragina eta teknologia erraldoiek eta adimen artifizialak eragindako informazio-ekosistemaren hondatzea salatu zituen. “Egiaren kontzeptua bera erasotzen ari da”, ohartarazi zuen, Ilustrazioaren balioentzat eta elkarbizitza demokratikoarentzat arriskua azpimarratuz.

Stiglitzek ekonomia eta erakundeak birpentsatzeko beharra defendatu zuen, botere kontzentratua mugatuz eta lankidetza, elkartasuna eta enpatia berreskuratuz “gizarte on” baten oinarri gisa. Itxaropen mezu batekin, ondorioztatu zuen posible dela eredu justuago, jasangarriago eta gizatiarrago baterantz joatea. “Gizarte ona” deitzen duen horretara joatea proposatu zuen: eredu jasangarriago, berdinzaleago eta gizatiarrago baterantz , non pertsonek aukera gehiago dituzten beren potentziala garatzeko eta non enpatia eta konfiantza diren bizikidetzaren oinarri.

Testuinguru honetan, uste du “erreforma ekonomikoak eta erreforma politikoak batera aurrera egin behar dutela”. Bere ustez, premiazkoa da botere kontzentratua mugatzea, demokrazia erakunde sendoagoekin biziberritzea eta ekintza kolektiboa indartzea . “Kapitalismo berekoiak gizakien enpatia eta lankidetzan aritzeko borondatea ahuldu zituen. Baina egungo erregimena ez da saihestezina: oraindik ere gizakien esku dago gure gizarteak nola egituratu erabakitzea”, azpimarratu zuen, Ilustrazioaren espiritua berreskuratuz XXI. mendeko erronkei aurre egiteko esparru gisa.

Joseph Stiglitzek itxaropen mezu batekin amaitu zuen bere hitzaldia: “ Historiaren une kritiko batean gaude, non oinarrizko balio guztiak proban jartzen ari diren. Baina badaude alternatibak. Eredu justuago, demokratikoago eta jasangarriago bat aukeratu dezakegu ”.

Iturria DEUSTO

Noticias relacionadas